Homo symbolicus
Another Facebook discussion I took part in concerned papal vestments and symbolism. Traditionally, the same arguments appeared, and the accusation of Phariseeism as well. One could say that nihil novi sub sole – You can read about it all in the previous articles. Even the people participating in the discussion are equally aware, or maybe unaware, of the faith, e.g. setting the Holy Scriptures above the Tradition because the first is the part of the Revelation and the latter is only a human creation. Once again I am under the sad impression that I converse with representatives of the group which, within few decades, when the crisis will have been hopefully overthrown, will be presented in a Catholic encyclopaedia more or less like that:
post-conciliarists: the representatives of, so called, “Post-conciliar Church”, which denomination they themselves coined. The sect developed in the beginning of the sixties in burst of erroneous interpretation of the Second Vatican Council and it gained huge popularity; the range of its devastating influence may be compared only to Arian heresy. Its representatives were characterised by the conviction that, apart from the times of the Apostles, it was just since Vatican II when the Church really started being the Church of Christ. Typical of them was the affection for oddly perceived simplicity (or rather banality) and aesthetics (commonplace, trash). Their religious awareness was close to none, as well as their knowledge of the Church, which allowed them to accept destructive tendencies of this current uncritically. Emotional, childish religiosity is the hallmark of their group. The sect is said to be extinct today.
It is not the subject I wanted to raise, though; I intended to look from a different point of view on the issue of symbolism and the beauty of the sign connected to it. Is it really the case that the Church rightly moved ahead, trying to catch up with the fleeing world, and got rid of the burden of unnecessary gestures and their meanings? Is the symbolism for a human something alien and redundant in the modern times?
This is what claim many supporters of the Francis’ rejection of lace and mozzettas, as obsolete and incomprehensible elements. In this case, however, the papal garments even take on a double meaning: the first one is the symbolism of the very things, their colour and form; the second one is the issue of their usage. The process of abolishing particular elements throughout the last few decades is a relevant feature of post-conciliar times, although, one should notice that the papal choir dress has been rejected completely just by Francis – John Paul II at the end of his pontificate still used to wear a red mozzetta. The return of certain traditional aspects of papal ceremonial during the pontificate of Benedict XVI was utterly symbolical, although conducted in silence, but it is the current Pope who created, overtly and in the limelight, a new symbolism – the symbolism of absolute rapture. Having abandoned something in such a way, volens nolens he gave it even more importance.
We cannot refrain from symbolism because it is an innate trait of the Church and the papal service. Many things the pope does is interpreted according to this key. It suffices to read reports on Francis’ pilgrimage to the Holy Land to prove it. Why is it so? Because each of us is homo symbolicus and it is ingrained in our nature; therefore the question is not whether we need symbolism, but what kind of symbolism we need. And here we reach another aspect of robes and ceremonies which is closely related to the title of this website.
Many interlocutors who defend the lack of pompons in ecclesiastical life claim that they do not feel void of any kind because of it, that they do not need them in spiritual sphere. Maybe it really is the case, maybe they are people of strong faith, or maybe they say it today and after some time they will simply abandon the Church and live somewhere on Her borders, or maybe completely outside of Her, just as a part of my acquaintances does. It is a highly egoistic approach, though, because there are people, like me, who need pompons because their faith is stimulated by external signs; people who, because of their weakness, search for higher things in their earthly reflections; people for whom a priest must look like a priest, a bishop like a bishop and the pope like the pope; people for whom the Mass must abound in signs and beauty so that they could feel that they participate in an event which is the foretaste of Heavenly liturgy; people for whom an elderly round-bellied man must be dressed like the successor of the Apostles, so that the faithful could more easily feel that he is their successor in the straight line, through the gesture of laying on of hands.
Therefore the language of gestures and symbols is not a language of weirdoes but of the ordinary faithful, full of, so common, human weakness. This probably was the reason for so many people to leave the Church, especially in Europe, where this symbolism had been created and filled the mind of every Catholic. Paul VI, stripping the Church off the pompons, proved not only his absolute ignorance of the human and his essence but also some tragic idealism, according to which the faith would last in nations constantly, even when it would not be fuelled with the spirit of symbolism and beauty. In this moment it is worth recalling numerous memories of many Catholics, especially converts, whose conversion took place in the glorious epoch of the Church, which John XXIII talked about, and whose faith was shaken during the pontificate of Sad Paul. It is worthwhile to read the memoirs of people in a quandary who have been deprived of what allured them to the Church and who, as they themselves say, keep their faith on their last legs only because they had discovered before that this is the true and the only Church. Looking on the consequences of pope Montini’s decisions one can see that his heart lacked above all comprehension of the weak, who, similarly to St. Thomas, want to see and touch in order to say “My Lord and my God”.
The most depressing of all is that pope Francis is characterised precisely by the very same lack of understanding. It is even more painful because he was an eyewitness of the pontificate of the man who again showed the world what value can have forgotten or relinquished signs; the man who perceived them as the source of strength and trust for many; the man who used them to highlight that the Church encompasses not only the last fifty years but two thousand and that the pope in red shoes, rochet with lace, silken mozzetta and richly decorated stole can be as human, simple and humble man, as well as without these accessories. He understood that a part of Catholics needs them. He was the pope who finally paid attention to the conservative wing of the Church and its needs. Today we feel desolated, pushed to the margins of the Church again. Today, one can freely, referring to the Pope’s teachings, label us as Pharisees, vestmental dogmatists and bizarre sentimentalists. Is it possible, however, that a decorative chasuble and the fanon on the Pope’s shoulders would make Francis unable to preach God’s mercy? Would a golden cross on the neck and a mozzetta trimmed with ermine render it impossible to draw attention to injustice towards those in need? Would the red shoes take over the legs of the Holy Father and would drive him away from people?
Francis lost a great chance for the Church: by continuing the work of Benedict he could give it additional, personal aspect. He could simply do what many popes did in the past: convey the same faith in the same attire, adding the element of his own personality: not to expose it, but somehow to cover it with these robes so that he could highlight the fact that he is the Successor of Christ on Earth, not Francis. The problem is that maybe this is what cardinal Bergoglio did not want: he might have overslept or consciously ignored the pontificate of his predecessor, from the very beginning having the desire to destroy what Benedict had been constructing consequently for years. I’d like to believe that he has good will, but it is really difficult when confronted with the facts. And what can be the result, apart from the current turmoil in the Church? When a conservative successor is chosen, he will be able to restore everything what he wants, with the same speed and tenacity, and no one will be able to tell anything against him – he will take example from beloved Francis. But it is obvious that then the world will look differently on it. Which will be very good, for I fear any pope whom the world admires.
14 Comments
Kuba Dzierżak
Mam ten sam pogląd na pompony :) Jednak mierzi mnie jedna kwestia, a mianowicie encyklopedyczna notka o posoborowcach :) Chcę zaznaczyć jedynie, że jest to bardzo jednostronne podejście i mało chrześcijańskie. Znam ludzi, którzy pomponami interesują się tak, jak zeszłorocznym śniegiem i śmiało walą z gitarami i bębnami na Najświętszą Ofiarę, ale są naprawdę ludźmi wiary, zdolnymi o niej świadczyć :) Do czego zmierzam? Walczmy o pompony, ale pomału, od podstaw i pokojowo, bez rewolucji. Pozwalajmy ludziom na wyrazanie wiary w – biorąc pod uwagę przepisy liturgiczne – niekoniecznie dobry sposób, jeśli tylko dzięki temu lepiej dotykają samego Boga i misterium wiary :) takie jest moje zdanie i jeszcze raz podkreślam – jestem szczerym zwolennikiem pomponów, zraziła mnie tylko ta ostra krytyka ludzi epoki posoborowej :) Pozdrawiam serdecznie, In Christo!
iktp
Przez posoborowców nie rozumiem ogółu ludzi chodzących na nową mszę, ale tę ich część, która w sposób fałszywy rozumie naszą wiarę, co przejawia się postawą taką jak w notce encyklopedycznej. Ludzie zaś którzy z bębnami i gitarami chodzą na Mszę Świętą, to osoby najczęściej zaangażowane w jakąś wspólnotę, w życie swojej parafii. Od takich ludzi oczekuję głębszej wiedzy, respektowania przepisów liturgicznych, a wszystko to w zrozumieniu ducha liturgii. Jeżeli ktoś w “niekoniecznie dobry sposób” czci Boga w liturgii, to czy nie przekłada się to na jego wiarę? Czyż tego właśnie nie mówi znana maksyma: lex orandi, lex credendi?
Tak, notka ta ma swoje zadanie, ma nieco wstrząsnąć, aby pewną rzecz ukazać w wyraźnym świetle :)
In Christo.
Ernest
Mądre słowa, bardzo mądre.
iktp
Bóg zapłać za dobre słowo.
NuncjuszKg
ta reguła jest świetna, chociaż nie do końca się z nią zgadzam;] Tak jak nie chcemy żeby nas obrażano przez szufladkowanie, tak też, myślę że nie wszyscy posoborowcy są tak skrajni jak ich większość;] pozdrawiam redakcje;]
iktp
Oczywiście, dlatego umyślnie piszemy o posoborowcach jako pewnej grupie, a nie całości osób chodzących na nową mszę :)
Postępowiec
A może taka definicja?
“Tradycjonaliści” – odłam kościoła katolickiego powstały w reakcji na reformy Kościoła dokonane po Soborze Watykańskim II. Sekta rozwinęła się na początku XXI wieku na fali tęsknot i sentymentów za bezpowrotnie minionymi czasami. Nie zdobyła nigdy większej popularności, aczkolwiek w niektórych środowiskach uleganie jej wpływom było dość modne i popularne. Jej przedstawiciele cechowali się przeświadczeniem, że Liturgia Kościoła osiągnęła swoją absolutną i boską doskonałość podczas Soboru Trydenckiego i odtąd jedynym zadaniem Kościoła jej kultywowanie jej dokładnie w takiej właśnie formie. Jakiekolwiek próby dokonania w niej najmniejszej choćby zmiany czy modyfikacji prowadzą do utraty jej doskonałości, odbierają jej moc zbawczą i są obrazą majestatu Boga, który najwyraźniej taką właśnie formę sprawowania Mszy Św. uznał za jedyną i nie podlegającą jakimkolwiek zmianom in saecula saeculorum. Tradycjonaliści odrzucają współczesne Magisterium Kościoła uznając je za zbrodniczą herezję. Ich zdaniem Duch Święty po Soborze Trydenckim opuścił Kościół na ziemi, stąd wszelkie późniejsze reformy tegoż Kościoła są dziełem diabła. W łączności z kolejnymi papieżami tradycjonaliści pozostają o tyle, o ile są oni skłonni akceptować ich poglądy. Depozyt wiary Jedynej i Prawdziwej spoczywa ich zdaniem wyłącznie w ich sekcie, natomiast Kościół Powszechny jest zatruty herezją modernizmu i jako taki nie zapewnia wiernym możliwości zbawienia.
Osobliwą nienawiścią darzą tradycjonaliści członków Drogi Neokatechumenalnej, być może ze względu na bujny rozwój tej gałęzi Kościoła Rzymskokatolickiego.
Świadomość religijna członków sekty tradycjonalistów jest skostniała i skrajnie dogmatyczna, obarczona poważnymi błędami teologicznymi (np. negowanie wszechmocy Boga, który jakoby nie może działać w Liturgii sprawowanej według współczesnego rytu).
Sekta ta obecnie stanowi niezauważalny margines Kościoła.
Podoba się?
A na koniec – jeśli ktoś traci wiarę przez brak pomponów, to znaczy, że nigdy jej naprawdę nie miał. Wiara rodzi się ze słuchania (Rz 10,17), bo w ten sposób spotyka się Chrystusa, który tą wiarę daje każdemu, kto jest otwarty na jej przyjęcie. A jeśli ktoś woli pompony – jego strata…
Z Bogiem
iktp
Definicja pewnie mogłaby i być prawdziwa, gdyby tak faktycznie było. Jednak raczej nikt nie zatrzymuje rozwoju liturgii na Soborze Trydenckim, a pewna część tradycjonalistów nawet uważa, że jej szczyt nastąpił przed nim, w czasach średniowiecza. Nie kojarzę też, żeby jakiś trads mówił, że kultywowanie liturgii to ma być jedyne zadanie Kościoła. Błędne są też założenia co do wierności Magisterium – po prostu nie ma czegoś takiego jak “współczesne Magisterium”. Trzeba się zgadzać z jego całością i tu właśnie pojawiają się problemy wypaczonego rozumienia Vaticanum II. Zgadzam się natomiast co do zatrucia herezją modernizmu, ale o tym nauczał już św. Pius X, także to nic nowego, tylko proces znacznie się pogłębił.
Co do neonów, jakaś prawda w tym jest: nie są lubiani przez tradsów, ale też przez sporą część zwykłych katolików. Ale za skrzywioną liturgię, komunię na rękę i judaizowanie, a nie za rozwój. To dalej o negowaniu działania Bożego w posoborowej liturgii to już w ogóle absurd – każdy trads wie, że Bóg zadziała nawet jak ksiądz w samych majtkach zakonsekruje ważnie postaci na taborecie w domu. Także tu znów niecelny strzał.
Ostatnie zdanie jest wyraźnym przejawem tego, że w ogóle nie rozumie Pan, o co chodzi z pomponami (bo to nie tylko dotyczy zmysłu wzroku). Pomijam fakt, że neguje Pan nauczanie Soboru Trydenckiego i to kanonów zawarowanych ekskomuniką. Nie za dobrze zatem z Pana świadomością, ale to tylko potwierdza całościową tezę mojego wpisu.
Anonymous
Oh, wiem że moja świadomość religijna (notabene co to jest? wiedza? wiara?) nie dorasta do pięt świadomości tradsa, ale cóż się dziwić – w końcu to Wy macie Ducha Św. a nie ja :-( Proszę jednak o uczynek miłosierdzia i o pouczenie błądzącego – jakie to Kanony neguję zaciągając na się ekskomunikę?
Aha – a do mojej skleconej ad hoc “definicji” koniecznie muszę dodać zdanie: “Przy pierwszym starciu z adwersarzem informują go, że jest ekskomunikowany.” Serio! A z tradsami mam sporo do czynienia, bo na forach, na których bywam ze względów zawodowych jest ich spora nadreprezentacja. Stąd zresztą takie a nie inne sformułowania “definicji” .
Pomódlmy się za siebie nawzajem :-) Z Bogiem
iktp
Nic mądrzejszego od Ojców Soborowych nie napiszemy, zatem odsyłamy do źródła: http://ikomutoprzeszkadzalo.pl/cappella-papale/anathema/
Twierdzenie zatem, że jeżeli ktoś bez pomponów może mieć problemy z wiarą, to w ogóle nie wierzy, jest sprzeczne z tym co głosi Kościół, a co jest normalne dla ludzkiej natury. I nie napisałem, że jest Pan ekskomunikowany, tylko że neguje Pan nauczanie soborowe, ale czyni to zapewne z niewiedzy, co w zasadzie wśród wspomnianych posoborowików nie jest niczym nowym :)
I nie mieszajmy w to Ducha Świętego – do wykształcenia świadomości swojej wiary (czyli po prostu dobrego jej znania) wystarczy rozum i oczy, żeby coś poczytać. Czy teraz też padnie tekst, że wiara rodzi się ze słuchania? ;)
Z Bogiem! Będę pamiętał w modlitwach!
Postępowiec
Nie, teraz nieco go sparafrazuję ;-) Wiara rodzi się (również) z czytania. A tym co się czyta jest Słowo Boże. To znacznie bardziej budująca lektura, niż zgłębianie kolejnych kanonów Trydentu. Napisze Pan zapewne, że one wciąż obowiązują – i formalnie ma Pan rację. Wszystkie te anatemy, ekskomuniki itd. formalnie nie zostały chyba nigdy i nigdzie uchylone, ale na przykład w Bostonie (chyba) wciąż formalnie obowiązuje prawo zakazujące uwiązywania koni do barierek w centrum miasta.
A jeśli chodzi o świadomość wiary – św. s. Faustyna ledwie czytać i pisać dawała radę. Św. Jan Maria Vianey też ledwie radził sobie z nauką i chcieli go nawet wywalić z seminarium. Nie zbawia Prawo, zbawia Chrystus. Stąd nawet drobiazgowa znajomość Prawa (nawet Trydenckiego) na nic się nie przyda, jeśli nie zna się Chrystusa. A Chrystus nie powiedział “kto pozna Prawo będzie zbawiony”, ale powiedział “kto uwierzy i Chrzest przyjmie” (Mk 16,16). Więc wolę sobie poczytać św. Pawła…
CO i Panu bardzo polecam – to mądry człowiek był…
Z Bogiem
iktp
Czy mi się wydaje, czy porównał Pan kanony Kościoła Świętego do jakiegoś podrzędnego świeckiego przepisu? Na prawdę, ciężko o lepsze potwierdzenie definicji posoborowca niż tego rodzaju teksty. To smutne, że aż tak bardzo mam rację.
Zaś co do wymienionych świętych – czy ponieważ oni mieli problemy z nauką, my też mamy ją zaniedbać? Na szczęście umiejętność czytania jest dziś znacznie bardziej rozpowszechniona i należy z niej korzystać, choćby po to, żeby nie pisać takich bzdur jak Pan. Bo to nie kwestia drobiazgowej znajomości prawa, ale jego podstaw.
Zosia
Karmiono mnie w latach 80ch, na Oazie posoborowiem, protestantyzmem, oslabiano ducha. Wbijano mnie w pyche, ze ‘znam’ Pismo sw., bo o nim mowie i to to co mi slina na jezyk przyniesie, bez nadzoru kogos kompetentnego, umiejacego zauwazyc herezje. Uczono polegania na uczuciach. Nie dano solidnej formacji. Do tego polski Kosciol nie oczyscil sie z donosicieli, agentow. A wpajano mi, ze Kosciol to Duchowienstwo. Szukalam wiec prawdy po swiecie, z dala od Kosciola. Wrocilam dopiero kilka lat temu dzieki Mszy sw. lacinskiej. Na pewno dzieki łasce Boskiej, modlitwie wstawienniczej ale zmiana nastapila u mnie przez udzial w innej liturgii, mozliwosc skupienia sie na modlitwie podczas Mszy swietej. Mieszkam w Irlandii i tu odprawiaja NOM w pol godziny. Im wiecej sie ucze o Kosciele tym bardziej kocham Katolicyzm. Tylko my mamy prawdziwa wiare, prawdziwa wiedze o swiecie duchowym i o tym jak powinien wygladac rozwoj duchowy. Gdybym wiedziala co wiem dzis to nigdy bym nie odeszla z Kosciola. Pan Bog zna nas najlepiej i wie, ze nam potrzeba czegos widzialnego, rytualow, porzadku (pomponow;). To wszystko przygotowuje nas do ciaglego przebywania z Bogiem, do Nieba.
Prawdziwa milosc to uczucie ale i decyzja, odpowiedzialnosc.
Ciekawa jestem ile wytrzymala wiara tych ‘z gitarami’. Gdzie oni sa teraz? Na kursach Alfa? itp? Co czytaja? Harrego P?.. Chodza na antykatolickie przedstawienia jak musical ‘Matylda’?.. Osobiscie wole harfy.
Mam wrazenie, ze PT Postepowiec nie rozumie definicji slowa ‘herezja’. O tempora o mores!
Bog zaplac za swietny, dobrze wywazony blog. I to z poczuciem humoru:)
iktp
Bóg zapłać za dobre słowo :)